Interview: Η ομάδα «Πλους» για τη «δικιά τους Μαργαρίτα» με σκηνοθέτη τον Τάκη Τζαμαργιά | Πανελλήνιοι θεατρικοί αγώνες ερασιτεχνικών θιάσων
- Ανδρονίκη Προκόπη
- 5 Σεπ
- διαβάστηκε 7 λεπτά
Αυτήν την εβδομάδα, ξεκινούν οι Πανελλήνιοι Θεατρικοί Αγώνες Ερασιτεχνικών Θιάσων. Για 38η χρονιά, ο Δήμος Ζωγράφου παρέχει την ευκαιρία στο θεατρόφιλο κοινό να παρακολουθήσει θεατρικές παραστάσεις από ομάδες της Ελλάδας και της Κύπρου στο Υπαίθριο Δημοτικό Θέατρο Ζωγράφου. Σε διάστημα δέκα ημερών, οι ερασιτεχνικοί θίασοι καλούνται να προβάλλουν τα δρώμενά τους και, στις 18 Σεπτεμβρίου, μια εξ αυτών στέφεται νικήτρια. Η πρώτη παράσταση, που θα διαγωνιστεί, είναι «Η δικιά μας Μαργαρίτα» από την ομάδα «Πλους» σε σκηνοθεσία του Τάκη Τζαμαργιά. Τα μέλη του θιάσου μας μίλησαν για την παράστασή τους, η οποία θα παρουσιαστεί αυτή την Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου στις 21:00 με ελεύθερη είσοδο για το κοινό.
Για κάποιον που δε γνωρίζει, αλλά ενδιαφέρεται να μάθει, ποια είναι η ομάδα Πλους;
Η ομάδα «Πλους» ήταν μία φοιτητική, θεατρική ομάδα, η οποία ανήκε στο Εργαστήριο Τέχνης και Λόγου του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η ομάδα αυτή ξεκίνησε πριν από αρκετά χρόνια, με τον τότε υπεύθυνο του Εργαστηρίου, Ομότιμο Καθηγητή του Τμήματος, Θόδωρο Γραμματά, και υπεύθυνο της ομάδας τον σκηνοθέτη και Διδάσκοντα του Τμήματος, Τάκη Τζαμαργιά, δημιουργώντας επιτυχημένες, καλλιτεχνικές δράσεις. Πολλά χρόνια μετά από τη διάλυση της ομάδας αυτής, τον Οκτώβριο του 2024, με αρχική πρωτοβουλία των Φοιτητικών Συλλόγων των Τμημάτων Δασκάλων και Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου, το Εργαστήριο Τέχνης και Λόγου ανασυνέταξε τη θεατρική του ομάδα και η «Πλους» ξανά γεννήθηκε!
Η παράστασή σας «Η δικιά μας Μαργαρίτα» βασίζεται στο διήγημα του Δημήτρη Χατζή «Μαργαρίτα Περδικάρη». Γιατί επιλέχθηκε το συγκεκριμένο έργο;
Αυτό το έργο επιλέχθηκε από τον σκηνοθέτη μας, Τάκη Τζαμαργιά, την υπεύθυνη του Εργαστηρίου Τέχνης και Λόγου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Μαρία Δημάκη - Ζώρα και τη συντονίστρια της ομάδας, διδάσκουσα Αιμιλία Καραντζούλη. Από τις πρώτες κιόλας εργαστηριακές συναντήσεις της ομάδας μας, ξεκινήσαμε να προσεγγίζουμε την καίρια έννοια του πολέμου, γνωρίζοντας, κατά πάσα πιθανότητα, ότι η παράστασή μας θα αφορά σε αυτήν τη θεματική. Ξεκινήσαμε, μάλιστα, με το να αξιοποιούμε άλλα κείμενα, όπως το «Καλά Χριστούγεννα, αγαπητέ μου Τσάρλι» της Σοφιάννας Θεοφάνους, που θίγουν επίσης τα ζητήματα της προσφυγιάς και του πολέμου, πριν καταλήξουμε στου Δημήτρη Χατζή. Το έργο «Μαργαρίτα Περδικάρη» μιλάει για μία δασκάλα, που αποτέλεσε την έκπληξη για τη "μικρή πόλη", για την οποία έγραψε ο Χατζής. Αυτή η δασκάλα, η Μαργαρίτα, επαναστάτησε, την περίοδο της Γερμανικής Κατοχής, χωρίς κανείς να το περιμένει και χωρίς το περιβάλλον της να της έχει δώσει τέτοιο κίνητρο. Ενώ, στην αρχή, υπήρχαν προβληματισμοί, σχετικά με το κατά πόσο μπορεί να μας χαρακτηρίζει ένα κείμενο, που ανήκει σε μια πεπερασμένη εποχή, στο τέλος όλοι από κοινού συμπεράναμε ότι είναι ένα έργο ολότελα σύγχρονο.
Ενώ το διήγημα αυτό έχει αξιοποιηθεί πολλές φορές στο θέατρο, εμείς πήραμε το έργο του Χατζή και χτίσαμε μία Μαργαρίτα από την αρχή, κρατώντας, παράλληλα, αυτούσιο το πρωτότυπο κείμενο, για να βρούμε ποια είναι η δικιά μας Μαργαρίτα. Το συγκινητικότερο όλων είναι ότι, στην παράσταση, πάνω από όλα, είμαστε οι εαυτοί μας, οι νέοι φοιτητές, που θέλουν να καταγγείλουν και να διακηρύξουν. Καταλύτης σε αυτό στάθηκε η δραματουργική επεξεργασία του κειμένου από την ίδια τη Μαρία Δημάκη - Ζώρα, που μας βοήθησε να καταλάβουμε την ιστορία σε μεγαλύτερο βάθος και να την φέρουμε κοντά στις προσωπικότητές μας και στην εποχή μας.
Τι μήνυμα θέλετε να περάσετε μέσα από την παράστασή σας;
Την περίοδο που ζούμε, πρέπει περισσότερο από ποτέ να μην ιδιωτεύουμε, ούτε να απογοητευόμαστε, νιώθοντας αδύναμοι. Πρέπει να σταματήσουμε να σιωπούμε, απέναντι σε κάθε τι που θέλει να μας υποδουλώσει, γιατί η ελευθερία είναι υποχρέωση και όχι δικαίωμα. Αυτό το διήγημα, συγκεκριμένα, γίνεται, δυστυχώς, για άλλη μια φορά επίκαιρο, γιατί έχει ένα ξεκάθαρο και πολύ σοβαρό πρόταγμα, το να αγαπάς την ευθύνη και να ζεις ελεύθερος. Βέβαια, ταυτόχρονα θέλαμε να αναδείξουμε την αισιοδοξία. Δε θέλαμε να είναι άλλο ένα έργο, που μιλάει για τον πόλεμο και επικεντρώνεται στην περιρρέουσα δυστυχία, για να μη χάσουμε την ελπίδα. Εξάλλου, είμαστε και φοιτητές και δη νέοι παιδαγωγοί, αν δεν έχουμε εμείς ελπίδα και όρεξη για ζωή, ποιος θα έχει; Είμαστε εκπαιδευτικοί και πρέπει αυτήν τη φλόγα ελπίδας να την διατηρήσουμε και να την κάνουμε κάτι. Μεταξύ άλλων, η «Μαργαρίτα Περδικάρη» μιλά και για την αναζήτηση του εαυτού. Οι άνθρωποι συχνά δεν ταιριάζουμε εκεί που άλλοι μας τοποθέτησαν και, έτσι, μπαίνουμε στη διαδικασία να αναζητήσουμε το αληθινό μέρος, στο οποίο μπορούμε να «κολλήσουμε», για να γίνουμε το κομμάτι, που λείπει από ένα παζλ. Κανείς δεν μπορεί να ξέρει πόση δύναμη κρύβει ο καθένας μέσα του. Τη Μαργαρίτα κανένας δεν την πίστευε και, στην ιστορία της, έφερε το ξημέρωμα για έναν καλύτερο κόσμο!
Τη Μαργαρίτα, ως δάσκαλοι, την έχετε ως πρότυπο;
Το έργο δεν επικεντρώνεται στην ιδιότητα της Μαργαρίτας, ως δασκάλας, αλλά στην ίδια, ως άνθρωπο. Την έχουμε, ως πρότυπο ανθρώπου, μιας και πρώτα είμαστε άνθρωποι και ύστερα επαγγελματίες. Άλλωστε, δάσκαλος μπορεί να είναι ο καθένας μας, χωρίς την επαγγελματική ιδιότητα. Σε αυτήν τη ζωή, όλοι μαθαίνουμε από όλους και γινόμαστε κάτι σαν δάσκαλοι. Το σημαντικότερο είναι ότι δεν εστιάζουμε τόσο στο πώς ήταν η Μαργαρίτα ως δασκάλα, όσο στο πώς το επάγγελμά της την επηρέασε. Πριν αποκτήσει την επαφή της με τα παιδιά, δε γνώριζε τι συνέβαινε στον κόσμο και αξιοποίησε αυτήν τη σχέση, για να ξεφύγει από αυτό που η ίδια ήταν. Άφησε τα παιδιά να αλλάξουν την οπτική της για τη ζωή της, την οικογένειά της και τον έξω κόσμο. Αυτή η σχέση ήταν το έναυσμα, για να γίνει αντιστασιακή. Οπότε δεν υφίσταται τόσο το πρότυπο της Μαργαρίτας ως δασκάλας, αλλά είναι ένας μικρός ύμνος του τι μπορεί να κάνει αυτό το επάγγελμα για τον κάθε άνθρωπο. Είναι άξιο θαυμασμού ένας αδύναμος κρίκος να αφήνει τα δεσμά του! Μιλάμε για ένα κορίτσι, που δεν ήξερε καν ποια είναι πραγματικά και κατάφερε να μπει στο κίνημα της Αντίστασης, κάνοντας στροφή 180 μοιρών. Η Μαργαρίτα μάς φωνάζει «αυτό δεν είναι σωστό, αλλάξτε τον κόσμο!». Συχνά και ο σκηνοθέτης μας τονίζει πόσο δύσκολο είναι ένας άνθρωπος του σήμερα να δώσει τη ζωή του για μια ιδέα, όπως γινόταν τότε. Ο Τάκης Τζαμαργιάς έχει σκηνοθετήσει πολλές παραστάσεις με κύρια θεματική τον πόλεμο και αναγνωρίζει έναν ηρωισμό στους ανθρώπους του παρελθόντος, που σήμερα φαίνεται να έχει χαθεί. Ίσως κάπως πρέπει να τον ξανά βρούμε!
Πώς είναι να σκηνοθετείστε από τον Τάκη Τζαμαργιά;
Είναι εμπειρία ζωής! Όλοι μας πήραμε πολλά από αυτόν τον άνθρωπο. Τον εκτιμούμε για τον αυθόρμητο χαρακτήρα του και για το ότι δε μας αντιμετώπισε ποτέ, ως ερασιτέχνες, αλλά σαν επαγγελματίες ηθοποιούς. Αντιμετώπισε τη συγκεκριμένη παράσταση ισάξια με κάθε άλλη δική του. Η δουλειά του ήταν επαγγελματική και σοβαρή, με μεγάλη έμφαση στην αλήθεια στην υποκριτική, προκειμένου η αλήθεια μας να βγαίνει προς τα έξω. Το βασικότερο όλων ήταν το γεγονός ότι ξεκίνησε να δουλεύει μαζί μας πρώτα τον λόγο και έπειτα την κίνηση, με όλα να «χτίζονται» οργανικά μαζί με εκείνον και την ομάδα. Ποτέ δεν επέβαλε τη γνώμη του με αυταρχισμό, άλλα όλα δοκιμάζονταν και «γεννούσαν» κάτι νέο. Ήθελε πάντα να ακούσει τις ιδέες μας και να τις κάνουμε πράξεις, για να βγει το επιθυμητό αποτέλεσμα, κάνοντας κάθε πρόβα ένα συναρπαστικό βίωμα. Νιώθουμε ευγνωμοσύνη, απέναντι στον Τάκη, επειδή συνεργαστήκαμε με έναν άνθρωπο τόσης καλλιτεχνικής ευφυίας, που, ακόμα και σε μια πρόβα, που όλα πάνε στραβά, εκείνος μπορεί να «γεννήσει» μια ιδέα, η οποία θα εξελιχθεί σε ένα όραμα, που θα αλλάξει συθέμελα ό,τι κάνουμε και θα κορυφώσει κάθε μας απόδοση. Ο Τάκης από την πρώτη ημέρα, μας ξεκαθάριζε με το αυθεντικό του χιούμορ ότι το θέατρο δεν αποτελεί εύκολη, αλλά επίπονη υπόθεση και τώρα κατανοούμε αυτήν την αλήθεια, γιατί, για να γεννηθεί η ιδέα της παράστασής μας, έπρεπε να πεθάνουν εκατοντάδες, άλλες ιδέες, να «γκρεμιστούν» και να «χτιστούν» από την αρχή ξανά και ξανά, μέχρι να βγει το τελικό αποτέλεσμα, που μας δικαίωσε. Το πάθος του Τάκη στις πρόβες μας ήταν τόσο μεγάλο, που ακόμα ηχούν στα αυτιά μας φράσεις του όπως, «δε με νοιάζει τι λέει το κείμενο, εσύ με νοιάζει να το νιώθεις!».
Με αφορμή την πρόκριση της παράστασής σας στον 38ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό Ερασιτεχνικού Θεάτρου του Δήμου Ζωγράφου, ποια είναι τα συναισθήματά σας και τι προσμένετε;
Ακόμα δεν το έχουμε πιστέψει! Η ομάδα μας ξεκίνησε από το απόλυτο μηδέν και κατέληξε να φτιάξει ένα έργο, η δυναμική του οποίου σόκαρε και εμάς, τους ίδιους! Η πρώτη παράσταση της «Μαργαρίτας» μας έγινε τον Μάιο, στο Πολιτιστικό Φεστιβάλ της Σχολής μας. Οι θεατές ήταν τόσοι πολλοί, που κάθονταν μέχρι και στο πάτωμα. Εκείνη την ημέρα, ήρθαν και άνθρωποι που βοήθησαν στο να γίνουμε αυτό που είμαστε σήμερα, όπως ο Βαγγέλης Ζάπας, ο Φοίβος Μαρκιανός, ο Απόστολος Καμιτσάκης, ο Γιώργος Χρυσοστόμου και ο αγαπημένος μας Πάνος Κορογιαννάκης που έγραψε τη μουσική της παράστασης. Τους οφείλουμε ένα «ευχαριστώ»! Την ξαναπαίξαμε στον εξωτερικό χώρο του Μουσείου Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, στην Πλάκα. Σε κάθε παράσταση, έρχονταν άνθρωποι με δάκρυα να μας πουν πόσο τους άρεσε ό,τι κάναμε. Αυτό ακριβώς είναι ο μισθός μας, η δικαίωσή μας. Επομένως, πιο πολύ αδημονούμε για το γεγονός ότι θα παίξουμε ξανά, παρά για τη συμμετοχή μας αυτή καθεαυτή. Για εμάς, ήταν πολύ σημαντικό να βλέπουμε ξαφνικά τη σχολή μας να αποκτά αυτόν τον παλμό!
Κλείνοντας, ετοιμάζετε κάτι καινούριο για του χρόνου;
Θα δούμε... Ας αφήσουμε λίγο μυστήριο! Το σίγουρο είναι ότι, με το νέο ακαδημαϊκό έτος, περιμένουμε να υποδεχθούμε με χαρά τα νέα μέλη, που θα έρθουν στην ομάδα μας, με τα οποία θα διαμορφώσουμε νέες εμπειρίες. Πάντως, εφόσον κάναμε μια αρχή, που κανείς θα χαρακτήριζε δυναμική, περιμένετε από εμάς και κάτι ακόμα!
Ευχαριστούμε την ομάδα «Πλους» για αυτήν τη συνέντευξη και «MERDE»!
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Σκηνοθεσία: Τάκης Τζαμαργιάς
Δραματουργική επεξεργασία: Μαρία Δημάκη - Ζώρα
Επιμέλεια ψηφιακών μέσων: Αιμιλία Καραντζούλη
Γραφιστική επιμέλεια: Goran Gagic
Πρωτότυπη σύνθεση/μουσική επιμέλεια: Πάνος Κορογιαννάκης
Παίζουν (με αλφαβητική σειρά): Θώμη Γεωργοπούλου, Όλγα Γούση, Απόστολος Ιωαννίδης, Ξένια Καρακασιλιώτη, Ευδοκία Καραντζίκη, Ελένη Κούκουζα, Ζέτα Κωνσταντοπούλου, Βαρβάρα Λαμπρινίδου, Στέφανος Μαθάς, Νεφέλη Μάρη, Νεκταρία Μαύρου, Γιώργος Βορέας Μελάς, Γιώργος Μπαρτατίλας, Κωστής Ντούμπας, Βασιλική Παναγιωτοπούλου, Παρασκευή Πατρίκη, Γεωργία Πρεσβέλου, Χριστίνα Σεραφείμ, Ευαγγελία Τσίτου
Μουσικοί επί σκηνής: Στέφανος Μαθάς, Γιώργος Βορέας Μελάς, Κωστής Ντούμπας, Χριστίνα Σεραφείμ
