Review: Ένδειξη αγάπης... «Το ψέμα» στις μέρες μας

Παρακολουθήσαμε την θεατρική παράσταση «Το ψέμα» στην ταράτσα του θερινού θεάτρου Λαμπέτη του Φλοριάν Ζελέρ!

Τέσσερις άνθρωποι που ακροβατούν πάνω στην σκηνή μεταξύ αλήθειας και ψέματος με έναν χιουμοριστικό και ταυτόχρονα σοβαρό τρόπο κάνοντας τον θεατή να αναρωτηθεί ποια είναι τελικά η πολυπόθητη αλήθεια σε μια σχέση και ποιο το ψέμα. Υπάρχει η αλήθεια ή είναι μια αυταπάτη; Το ψέμα θα μπορούσε να είναι μια ένδειξη αγάπης; Τα ερωτήματα αυτά απαντώνται χωρίς να αφήσουν καμία...αμφιβολία στον θεατή της πλατείας. 

[φωτ.: Μαρίνα Παπασωτηρίου]

Η παράσταση δομείται πάνω στο μοτίβο που συναντάται συχνά στην καθημερινή ζωή των διαπροσωπικών σχέσεων: Λέω αρχικά ένα ψέμα, αφού η κατάσταση παίρνει μια δυσάρεστη τροπή, αποφασίζω να πω την αλήθεια και, επειδή η αλήθεια είναι πάντα σκληρή και οδυνηρή, τελικά την μεταμορφώνω σε ψέμα. Χίλιες φορές αν ειπωθεί το ψέμα, στο τέλος θα αποκτήσει την μορφή αλήθειας παραπλανώντας ακόμα και εκείνον που το κατασκεύασε, με τρόπο που ούτε ο ίδιος αλλά και οι οικείοι του δεν ξεχωρίζουν τι από αυτά που λέει είναι αλήθεια και τι όχι. Ακόμα και τα πιο μικρά και καθημερινά πράγματα, όταν εκφράζονται από εκείνον χάνουν την όποια αληθοφάνεια μπορεί να είχαν. «Όταν σου είπα ότι το φόρεμα που φοράς είναι υπέροχο, έλεγα αλήθεια.» - «Τι εννοείς έλεγες αλήθεια;». Αυτό ακούστηκε από τους ήρωες δείχνοντας ένα ψέμα πού μπορεί να οδηγήσει μια σχέση. Ωστόσο, καταλυτικός παράγοντας στέκεται το πόσο αξιοσημείωτα ένα ψέμα μπορεί να σώσει μια καταδικασμένη ρήξη όπως αυτήν της συζυγικής απιστίας. Η αγάπη, όσο δυνατή και αν είναι, δεν είναι πάντα τόσο αρκετή, ώστε να ξεπεραστεί το φαινόμενο της μη αφοσίωσης. Σίγουρα όμως το να πει κάποιος την αλήθεια, να παραδεχτεί το λάθος του και να χτίσει από την αρχή την εμπιστοσύνη είναι προτιμότερο και πιο ηθικό. Θεωρητικά. Το ψέμα εμφανίζεται ως από μηχανής Θεός, να καταρρίψει κάθε έντιμο πνεύμα και να λειτουργήσει προστατευτικά. Είναι τόσο εύκολο να μη μιλήσουμε για κάτι που ανήκει στο παρελθόν και έχει πια τελειώσει χωρίς να χαλάσουμε την πραγματικότητα. «Βρε το πίστεψες; Είναι δυνατόν; Σου έκανα πλάκα». Και τα όνειρα αρχίζουν και πάλι. 

Το ψέμα παρουσιάζεται ως ένδειξη αγάπης.

Στην παράσταση ακούγεται ότι πολλές φορές δείχνεις με ένα ψέμα ότι αγαπάς τον άνθρωπο δίπλα σου καθώς τον προστατεύεις και δεν επεμβαίνεις στην ζωή του. Είναι τακτ, όπως ακούγεται. Είναι όμως; Η άποψη αυτή του Πολ, που με μαεστρία συνθέτει ο Πέτρος Λαγούτης από την αρχή της παράστασης και υποστηρίζει σθεναρά, θα καταρριφθεί από τον ίδιο όταν η Άλις, που υποδύεται η μοναδική Ντάνη Γιαννακοπούλου η οποία απευθύνεται σε κάθε μία γυναίκα ξεχωριστά με τον καλύτερο δυνατόν τρόπο, του δείξει την αδυναμία του επιχειρήματος με τον πιο βιωματικό τρόπο. Ο Μισέλ, υποδυόμενος από τον ταλαντούχο Νίκο Γκέλια, θα αφυπνίσει το κοινό ότι κάποιες φορές ακόμα και ο επιστήθιος επί χρόνια φίλος κρατάει καλά φυλαγμένα τα δικά του μυστικά τα οποία θα ήταν καλύτερο είτε να μην υπήρχαν είτε να παρέμεναν μυστικά. Η Λοράνς στέλνει εξίσου με τον Μισέλ το δικό της μήνυμα για τα μικρά ψέματα καθώς όπως μας περνάει η μοναδική Κατερίνα Νικολοπούλου καλύτερα κάποια πράγματα να μην τα μαθαίνουμε ποτέ. Δεν χρειάζεται να τα ξέρει κάποιος και είναι φρόνιμο να δεχτεί ότι δεν μπορεί να τα γνωρίζει και όλα. 

Σε μια παράσταση όπου οι ηθοποιοί παίζουν την γάτα με το ποντίκι και ο ρόλος του κυρίαρχου συνεχώς αλλάζει πλευρά, μαθαίνει ο θεατής να επανεξετάζει την συνθήκη του ψέματος με μια πιο ολιστική προσέγγιση. Η καθημερινή μα τόσο κοντινή μας φράση «κοροϊδευόμαστε και μεταξύ μας τώρα;» εδώ αποκτά υπόσταση στην πιο κυριολεκτική της μορφή. Όλοι την χρησιμοποιούμε χωρίς όμως να αντιληφθούμε ποιο είναι τελικά το νόημα πίσω από αυτές τις λέξεις που βγαίνουν με τόση ευκολία και γέλιο από τα στόματά μας. Οι ήρωες εδώ θα έρθουν να δείξουν ότι πολλές φορές η αλήθεια συγκαλυμμένη με λίγο ψέμα είναι μπροστά μας. Και είναι καλύτερο για όλους και πιο βολικό, ενώ εσωτερικά γνωρίζουμε ότι αυτό που μας λέει ο άνθρωπος δίπλα μας είναι ψέμα, να πιστέψουμε ότι είναι αλήθεια. Να πιστέψουμε στα λόγια του τα οποία είναι πολύ μακριά από την αλήθεια. Γιατί όταν αποδεχτείς ότι η ζωή που έχτιζες έχει θεμέλια που τρίζουν, πρέπει να είσαι έτοιμος να ξανά αρχίσεις. Και αυτό τελικά, δεν είναι πάντα το πιο εύκολο. 

Οι φωτισμοί και η μουσική βοηθούν τον θεατή να νιώσει τις εναλλαγές στην ατμόσφαιρα και στις σχέσεις των ηρώων. Στις έντονες στιγμές ο φωτισμός σκοτεινιάζει δίνοντας έναν πιο μυστηριακό και αινιγματικό χαρακτήρα, ενώ στα πιο ανάλαφρα σημεία ο φωτισμός γίνεται πιο ανοιχτός. Η μουσική εναλλάσσεται από πιο χαρούμενη στην αρχή σε πιο ατμοσφαιρική και δραματική στη συνέχεια συνοδεύοντας τα συναισθήματα ηθοποιών και θεατών. Ο σκηνικός χώρος και διάκοσμος μεταφέρουν τον θεατή στον δικό του «σπίτι» και «σαλόνι» καθιστώντας ακόμα πιο άμεση την επικοινωνία και σύνδεση. 

Οι ηθοποιοί κατάφεραν μέσα από υπέροχες ερμηνείες να μας κάνουν να αναρωτηθούμε για όλα αυτά που θεωρούμε απλά, μικρά και δεδομένα. Μέσα από μια εσωτερική ενδοσκόπηση του εαυτού μας και των δικών μας σχέσεων με τους δικούς μας ανθρώπους επετεύχθη ο προβληματισμός και για την δική μας στάση καθώς και για τα «κατά συνθήκη ψεύδη». Μέσα από χιουμοριστικές συζητήσεις και παρεξηγήσεις, επέρχεται η αλήθεια τους και κάπου συναντιέται με την δική μας. 

Και τώρα, λίγο αφού είδαμε την αλήθεια τους, πριν το χειροκρότημα ας επανεξετάσουμε όλοι μαζί τελικά...ποια είναι η αλήθεια; Αυτή που φάνηκε ή εκείνη που υπήρχε πίσω από αυτό που είδαμε; 

Μαρίνα Παπασωτηρίου

Πληροφορίες για την παράσταση